Η Πολιτισμική Διάσταση Της Παραδοσιακής Ενδυμασίας
Η φορεσιά στους παραδοσιακούς χορούς είναι απαραίτητη γιατί βοηθάει τόσον τον θεατή όσο και το χορευτή να μπουν στο συγκεκριμένο κοινωνικό σύστημα αναφοράς.
Ο καλός χορευτής έπρεπε να είναι πρώτα απ' όλα καλοντυμένος.
Πέρα από τον χορό, η φορεσιά σαν προέκταση και απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος αποτελεί ένα βασικό εργαλείο για την κατανόηση του ανθρώπου και της κοινωνίας. Μπορεί δηλαδή κανείς να "διαβάσει" σε μια φορεσιά την ιστορία και τις τοπικές συνθήκες ενός χώρου, την διάρθρωση και τις αξίες μια κοινωνίας, την θέση και την προσωπικότητα ενός ατόμου. Εξετάζοντας σε πρώτη φάση ποιές είναι οι βασικές ανάγκες που καλύπτονται από την φορεσιά, προκύπτουν συμπεράσματα για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων που την φορούν.
Για παράδειγμα, η ανάγκη να φοράει κανείς υποδήματα προκύπτει από τον τρόπο ζωής του. Από ένα υπόδημα μπορούμε να μάθουμε πού περπατούσε αυτός που το φορούσε, τι δέρματα έφτιαχναν στην περιοχή του, από που έμαθε την τέχνη ο τσαρουχάς κ.ο.κ.
Η φορεσιά λειτουργεί:
 |
- Σαν μέσο προβολής της συλλογικής εικόνας του ανθρώπινου σώματος. Η φορεσιά τείνει να δώσει μια εικόνα του σώματος όπως θα έπρεπε να είναι και όχι όπως είναι.
- Σαν στολή, με την στρατιωτική έννοια. Εξασφαλίζοντας δηλαδή μια βασική ομοιομορφία, δηλώνει με ορισμένα διακριτικά σύμβολα την κοινωνική ομάδα όπου ανήκει το άτομο καθώς και την βαθμίδα που κατέχει στην ιεραρχία της.
- Για να δείξει την εθνολογική ομάδα. Στο εσωτερικό της ομάδας αυτής πρέπει να ξεχωρίζει το κάθε χωριό. Για να περιφρουρήσει την ταυτότητά του το κάθε χωριό φροντίζει να δημιουργήσει μερικές χαρακτηριστικές διαφορές στην φορεσιά του ώστε να μην είναι ίδιες
Παλιές στολές φυλάσσονται πια κυρίως σε μουσεία και σε ιδιωτικές συλλογές, στα χορευτικά συγκροτήματα, στις αποθήκες των εμπόρων, ή στο εξωτερικό. Οι φορεσιές δεν βρίσκονται πια στα χέρια εκείνων που θα μπορούσαν να μας μιλήσουν γι' αυτές, αφού σ' αυτούς ανήκουν. Αυτοί που μπορούν πια να διαφυλάξουν τις παραδοσιακές φορεσιές δεν είναι οι κρατικοί αλλά οι ιδιωτικοί φορείς, οι οποίοι από μεράκι ή ατομικό ενδιαφέρον, μπορούν να ενδιαφερθούν για την διαφύλαξη της παραδοσιακής γνώσης. Στην Ελλάδα λίγοι ενδιαφέρθηκαν σοβαρά για την παραδοσιακή φορεσιά. Από την αρχή, η προσέγγιση που ακολουθήθηκε ήταν κυρίως συλλεκτική ή περιγραφική. Η συλλεκτική προσπάθεια ήταν τελικά σωτήρια, γιατί έτσι διασώθηκε στα μουσεία ένας μεγάλος αριθμός φορεσιών πριν από την εμπορευματική καταιγίδα όπου οι φορεσιές σκόρπισαν, άλλες σε συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, άλλες στα μαγαζιά που τις κόβουν κομμάτια για να διακοσμήσουν σύγχρονα φορέματα. Βέβαια, ένα εθνογραφικό αντικείμενο χωρίς την ιστορία του έχει την μισή αξία. Μια φορεσιά που δεν ξέρουμε σε ποιο χωριό βρέθηκε, πότε και πώς φτιάχτηκε, ποιος και πού την φορούσε κλπ, μόνο περιορισμένες πληροφορίες μπορεί να μας δώσει. Επικράτησε λοιπόν η μελέτη των κατασκευαστικών στοιχείων και η προσήλωση προς την εντυπωσιακή πλευρά.
Για να διευκολυνθεί η μελέτη των τοπικών φορεσιών χρησιμοποιήθηκε η γεωγραφική διαίρεση τους σε ορεινές, πεδινές, νησιώτικες και αστικές και στη συνέχεια η μορφολογική διαίρεση, σε τρεις κατηγορίες για τις γυναικείες φορεσιές και δύο για τις ανδρικές.
